ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΟΥΡΤΑΝΙΩΤΗΣ

...κρίνω περιττόν να αναφέρω τον ένθερμον ζήλον, και τας όσας κατά δύναμιν εκδουλεύσεις εδυνήθην να προσφέρω εις την πατρίδαν και εις όσον καιρόν εφύλαττον τον τόπον θηβών δεν απετόλμησε ο εχθρός να κάμη την παραμικράν καταδρομήν. σπεύδω λοιπόν να προσφέρω και αύθις εις την σεβαστήν διοίκησιν τον ίδιον ζήλον μου και επειδή ο εχθρός καθημερινώς λεηλατεί και αιχμαλωτεί τους αδελφούς μας και ο τόπος επαπειλείται από μέγαν κίνδυνον... να δυνηθώ να προφθάσω τους δυστυχείς αδελφούς μας από τον επαπειλούμενον κίνδυνον. μ' όλον ότι εισέτι δεν ημπορώ να ησυχάσω από τους δριμυτάτους πόνους της πληγής μου, δε βαστά η ψυχή μου να βλέπω τους αδελφούς μας να αιχμαλωτούνται αδίκως...


τη 20 μαϊου 1825
ναύπλιον
ο πατριώτης
αθανάσιος σκουρτανιώτης

Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2008

Η άλλη άποψη για τον Δρίτσουλα


Μια άλλη άποψη για τον Δρίτσουλα, εκφράζει ο Αντώνης Α. Βασιλείου στο βιβλίο του «ΔΕΚΑ ΑΝΕΚΔΟΤΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΟΔ. ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΓΕΩΡΓΑΚΗ ΠΑΓΩΝΑ» στις σελ 48 και 49.
Ας την παρακολουθήσουμε:

«ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θ΄

ΤΟ ΚΥΝΗΓΗΜΑ

Σαν συνέχεια απ’ όσα είπα στο προηγούμενο κεφάλαιο, να και μια διαταγή από τα Γ.Α.Κ., όπου ο φάκελλος Εκτελεστικού, από τις 19.3.1825, που γράφει ανάμεσα στα άλλα:
«Να στρατολογήση όσους στρατιώτας εγκριθή και να αποσπάση πολλούς από εκείνους οι οποίοι ακολουθούν τον αντιδιοικητικό και ανάξιον του Ελληνικού ονόματος Οδυσσέα»
Το έγγραφο αυτό που νομίζει κανείς πως απευθύνεται στον πιο φανατικό εχθρό του, αφορά τον μέχρι χθες υπαρχηγό του που τον εγκατέλειψε, τον Γιώργη Μαργωνίτη.
Φαντασθήτε, τι εξαγορά συνειδήσεων γίνηκε τότε, μήπως δεν έφθασαν να πληρώσουν κι αυτά τ' αδέλφια του, τον Βαγγέλη, τον Γιαννάκη και τον Πάνο;
Κι ακόμη, δεν ερχόμαστε να πιστέψουμε αυτό του στρατηγού Μακρυγιάννη για τον Θηβαίο ήρωα στρατηγό Θανάση Σκουρτανιώτη, που έγινε ολοκαύτωμα στην Αγία Σωτήρα του Μαυροματίου;
«Και τον γενναίο αγωνιστή Σκουρτανιώτη το Θανάση, με σαράντα ανθρώπους, ποιος τον πρόδωσε εις τους Τούρκους και τους κάψαν όλους σε μια Εκκλησιά;»

Τα γεγονότα τούτα είναι κατοπινά, 26 Οκτωβρίου 1825, αλλά δε θα τ’ ανέφερα εάν μέσα σ’ αυτά δεν ήταν μπλεγμένο τ’ όνομα ενός Δρίτσουλα, από τα πρωτοπαλήκαρα του Ανδρούτσου, που ξαφνικά βρίσκεται ν’ ακολουθεί τον Σκουρτανιώτη στο Μαυρομάτι.
Στις 14 του Μάρτη έφθασε κι ο Γκούρας στη Λειβαδιά. Άγνωστο με τι τρόπο κατάφερε τους καπεταναίους Τρίτσουλα, Γιάννη Παππά και Μαριωτίνη ν’ αφήσουν τον αρχηγό τους Οδυσσέα.
Έγινε κυβερνητικός λοιπόν ο Τρίτσουλας ή Δρίτσουλας, για να συνεχίση το προδοτικό του έργο εναντίον όλων όσων παρέμειναν πιστοί στον Αρχηγό και μεταξύ αυτών ήταν και ο Σκουρτανιώτης, που είχε κινήση να βοηθήση τον Αρχηγό έπειτα από ειδοποίηση.
Γράφει ο ιστορικός των Θηβών, ότι «ο Δρίτσουλας αντέστη, θερμώς παρακαλών τον Σκουρτανιώτη να μη φύγωσι και βεβαιών αυτόν ότι δε θα είναι περισσότεροι των 150-200, οι μέλλοντες να επιτεθούν κατ’ αυτών Τούρκοι»
Τώρα πώς ο Δρίτσουλας βρέθηκε ανάμεσα στους σκοτωμένους της Εκκλησίας, είναι άλλο ζήτημα, ας το βρη ο ιστορικός.
»


Προσωπικά εξεπλάγην διαβάζοντας τις παραπάνω γραμμές του Βασιλείου. Γιατί ενώ όλοι οι ιστορικοί μέχρι σήμερα, ρίχνουν δάφνες στη θυσία του Δρίτσουλα δίπλα στο Σκουρτανιώτη, ο Βασιλείου τον χαρακτηρίζει προδότη και ισχυρίζεται ουσιαστικά πως εκείνος παρέσυρε τον Σκουρτανιώτη να δώσει μάχη στο Μαυρομάτι, δίνοντάς του ψεύτικες πληροφορίες για τον αριθμό των πολεμιστών του εχθρού.
Δε μπορώ να γνωρίζω πώς έφτασε ο Βασιλείου στα παραπάνω συμεπεράσματα.
Γεγονός είναι πάντως, πως ο Δρίτσουλας ήταν πρωτοπαλλίκαρο του Ανδρούτσου και ότι στη πιο κρίσιμη στιγμή του, δεν ήταν δίπλα του. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά προς το παρόν δε γνωρίζουμε τους λόγους που τη συγκεκριμένη περίοδο ο Δρίτσουλας ήταν μακριά από τον τέως αρχηγό του.
Ερωτηματικά σίγουρα ανεγείρει και η στάση του να δράσει χωρίς την εντολή Σκουρτανιώτη, να κτυπήσει τους Τούρκους, να κυνηγηθεί από αυτούς και κυριολεκτικά να τους φέρει πάνω στο Σκουρτανιώτη, τη στιγμή ακριβώς που εκείνος άλλα ετοίμαζε. Είχε στα χέρια του χαρτί της κυβέρνησης που τον διόριζε αρχηγό Στερεάς και τις επόμενες μέρες είχε κανονίσει σύναξη των καπεταναίων στα Παραπούγγια, για κοινή δράση κάτω από τις οδηγίες του. Το γιατί ο Δρίτσουλας επέλεξε χωρίς την εντολή ή σύμφωνη γνώμη του Σκουρτανιώτη να απομακρυνθεί από το κυρίως απόσπασμα, να τους κτυπήσει ενώ τους παρακολουθεί καιρό και σίγουρα γνωρίζει πόσοι είναι, προδίδοντας τη παρουσία των Ελλήνων πολεμιστών, να τους οδηγήσει πάνω στο Σκουρτανιώτη και να τον εξαναγκάσει ουσιαστικά σε μια πάρωρη μάχη, είναι ένα μεγάλο όντως ερωτηματικό.
Το άλλο αναπάντητο ερωτηματικό (αν υποθέσουμε πως έδρασε προδοτικά) είναι γιατί σκοτώθηκε και εκείνος σε αυτή τη μάχη. Θα μπορούσε να οδηγήσει τους Τούρκους πάνω στο Σκουρτανιώτη και να φύγει.
Λέει ακόμη κάτι ο Βασιλείου εξ’ ίσου σημαντικό. Πως ο Σκουρτανιώτης «είχε κινήση να βοηθήση τον αρχηγό έπειτα από ειδοποίηση»
Αυτό δεν είναι αλήθεια, εκτός κι αν ξέρει κάτι παραπάνω ο Βασιλείου και δε μας το λέει. Ο Σκουρτανιώτης ήταν τραυματισμένος, είχε όντως πρόθεση να πάει κοντά στον Ανδρούτσο στο στρατόπεδο των Λειβανατών –το λέει ο ίδιος στο γράμμα του στο Βουλευτικό- αλλά δεν είχε ακόμα κινήσει, όπως ισχυρίζεται ο κ. Βασιλείου, εκτός κι αν ο Βασιλείου ως "κινήση" εννοεί την υποτιθέμενη μελλοντική συνάντηση Ανδρούτσου-Σκουρτανιώτη στη Σαλαμίνα. Γιατί αν είναι έτσι, όντως ο Σκουρτανιώτης είχε κινήσει (με τον τραυματισμό ή αυτοτραυματισμό του) και βρισκόταν ήδη στη Σαλαμίνα, αναμένοντας(;) τον Ανδρούτσο.

Την άποψη του Βασιλείου πάντως τη κρατάμε, χωρίς να την ενστερνιζόμαστε προς τον παρόν. Ίσως κάποτε έρθουν στο φως στοιχεία που θα μας βοηθήσουν περισσότερο.