ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΟΥΡΤΑΝΙΩΤΗΣ

...κρίνω περιττόν να αναφέρω τον ένθερμον ζήλον, και τας όσας κατά δύναμιν εκδουλεύσεις εδυνήθην να προσφέρω εις την πατρίδαν και εις όσον καιρόν εφύλαττον τον τόπον θηβών δεν απετόλμησε ο εχθρός να κάμη την παραμικράν καταδρομήν. σπεύδω λοιπόν να προσφέρω και αύθις εις την σεβαστήν διοίκησιν τον ίδιον ζήλον μου και επειδή ο εχθρός καθημερινώς λεηλατεί και αιχμαλωτεί τους αδελφούς μας και ο τόπος επαπειλείται από μέγαν κίνδυνον... να δυνηθώ να προφθάσω τους δυστυχείς αδελφούς μας από τον επαπειλούμενον κίνδυνον. μ' όλον ότι εισέτι δεν ημπορώ να ησυχάσω από τους δριμυτάτους πόνους της πληγής μου, δε βαστά η ψυχή μου να βλέπω τους αδελφούς μας να αιχμαλωτούνται αδίκως...


τη 20 μαϊου 1825
ναύπλιον
ο πατριώτης
αθανάσιος σκουρτανιώτης

Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2015

ΓΚΟΥΡΑΣ ΓΙΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΣΚΟΥΡΤΑΝΙΩΤΗ ΚΑΙ ΜΑΧΗ ΜΑΥΡΟΜΑΤΙΟΥ





Η επιστολή του Γιάννη Γκούρα στις 10 Νοεμβρίου 1825 
στην κυβέρνηση, για την κατάσταση των ελληνικών στρατευμάτων 
στην Στερεά και την μάχη του Μαυροματίου


Είναι από τα τεκμήρια, που ένας ερευνητής το ψάχνει χρόνια γιατί ανταμείβει μόχθο του. Στην συγκεκριμένη επιστολή -βαρύνουσα από κάθε άποψη- ο Αρχιστράτηγος Στερεάς Γιάννης Γκούρας φωτογραφίζει με ρεαλιστικό και ωμό τρόπο, την κατάσταση των ελληνικών στρατευμάτων της ανατολικής Στερεάς τον Νοέμβριο του 1825, όπου βρίσκονται κυριολεκτικά υπό διάλυση από την έλλειψη κυρίως τροφών, ενώ παράλληλα δίνει μια καταπληκτική μαρτυρία της μάχης του Μαυροματίου, ελάχιστες μονάχα ημέρες μετά το γεγονός. Ο Γκούρας, ο οποίος χαρακτηρίζει το συμβάν ''ανέλπιστον και λυπηρότατον'' μας δίνει τους αριθμούς των αντιμαχομένων. Υπέρ των εξακοσίων οι Τούρκοι ιππείς και πεζοί και σαράντα δύο μονάχα οι Έλληνες υπό του Σκουρτανιώτη, του Ντρίντζουλα και κάποιου Αναστάση Λεβεντάκη, του οποίου το όνομα ακούγεται για πρώτη φορά στην μάχη του Μαυροματίου. Ο Γούρας μεταθέτει την ημερομηνία διεξαγωγής της μάχης στης 2 και όχι στις 3 Νοεμβρίου...

Ας δούμε όμως την επιστολή του Γιάννη Γκούρα

''Προς την Σεβαστή Διοίκησιν

Εκλαμπρότατοι

Και την υπ' Αριθ. 1325 β Διαταγήν έλαβον διά της οποίας είδον να μοι λέγη η Σ. Διοίκησις ότι αφού τα διάφορα εν Σαλώνοις σώματα απεφάσισαν να διαλυθούν, δεν έπρεπε να το υποφέρω, αλλά να το εμποδίσω και να ιδεάσω και την Σ. Διοίκηση κτλ.
Αλλά τούτο εκλπαμπρότατοι, απεφασίσθη ότι από τον Αύγουστον, οπόταν έλειψεν ολοτελώς η ζωοτροφία και εγώ όσο ηδυνάμην τας εμπόδιζα με λόγον και έργον καθότι μόνος μου επήγον εις Σαλαμίνα και τους έφερα ολίγην τροφήν, άλλοτε από καϊκια τινά, ελάμβανον ολίγην και τους έδιδον απόδειξιν, άλλοτε από τον ένα και άλλοτε από τον άλλον τα εξηκονόμην μόνος μου και τους τα εμοίραζον εις όλα τα σώματα με το δράμι εις όσους στρατιώτας ανθρωπίνους και όχι χάρτινους είχεν ο καθείς από 100 δράμια και 150 κάποτε και τους ενεθάρυνον πάντοτε με κάποια ελπίδα και με υποσχέσεις και τελευταίον,  βλέπων ότι ο εχθρός ακινητώσι προσμένων την διάλυσίν μας, την οποίαν από κατασκόπους εμάνθανον από μέρες και την αμετάθετον των στρατευμάτων απόφασιν να διαλυθούν εκ της απελπισίας και αμηχανίας τροφών -και λοιπόν απεφάσισα και επήγα και τους εβάρεσα εις Αλαμάνα και πάλιν εις Νευρόπολιν και τελευταίον αφού τους εβαρέσαμε και εις την ...σκάλαν αν και εφονεύθη και ο αδελφός του Ρούκη εξ ημών επληγώθη και από αυτούς ο Αρχηγός της Άμπλιανης, ερωτών άνθρωπον σημαντικόν, ο οποίος λιποτακτήσας και αφήσας την άμπλιανην απέλπισεν τους λοιπούς τοσούτον, ώστε πάραυτα ετράπησαν εις φυγήν και έμειναν οι εδώ τόποι ελεύθεροι. Το διά πώς δεν ιδέαζον την Σ. Διοίκησιν την αποφασισθήσα χιλιάκις των στρατευμάτων μας λιποταξίαν, τούτο δεν το έκαμνον , επειδή όλως δυνάμει το εμπόδιζον και το ..... και δεν το ιδέαζον διά να μην λυπήσω και οιωνί απελπίσω την Σ. Διοίκησιν εν τω μέσω τοσούτων δυσφορήτων αγώνων και εν ω έβλεπα τον εχθρόν καταφθείροντα το κέντρον μας, τας νήσους κινδυνευούσεις και το Μεσολόγκιον. Ταύτα πάσχοντα, να ακούση και ότι διαλύονται και τα εν Σαλώνοις στρατεύματα. Διά τούτο ου μόνο εμπόδιζον την διάλυσιν των, αλλά και το διά τούτο γράμματα εκράτουν από τα οποία ιδού όπου περικλείω ένα δύο τώρα, προς πληροφορίαν περισσοτέραν. Η έλλειψις λοιπόν των αναγκαίων ήτον η αιτία της αποφασισθήσης τοσάκις διαλύσεως των διαφόρων σωμάτων και ουχί καμιά άλλη αιτία. 
Και ταύτα περί τούτου.

Οι δε εχθροί οι εν Ευβοία, εξερχομένοι συχνώς και αλλεπαλλήλως και καταφθείροντας και καταλεηλατούντας τας επαρχίας της ανατολικής Ελλάδος και ένεκα τούτου είχον προσδιορίσει οπλαρχηγούς τινάς εν διαφόροις μέρηση, ίνα ανθίστανται και ματαιώνουν τους σκοπούς και κινημάτά των, αλ' αίφνης προχθές εν Σαλώνοις ων, μανθάνω ότι εξήλθον υπέρ των εξακοσίων ιππέων τε και πεζών και ότι εκ των προσδιορισθέντων ο μεν Θανάσης Σκουρτανιώτης, Αναστάσης Λεβεντάκης και Γιάννης Ντρίτζουλας αντισταθέντες εις αυτούς με μόνον τεσσαράκοντα δύο στρατιώτας, καθώς εις της ελλείψεως της ζωοτροφίας ουκ ηδύναντο να έχωσι περισσοτέρους , και εκ διά την φιλοτιμίαν και Αισχύνιν ουκ ηδύναντο να αναχωρήσουν χωρίς να τους βαρέσουν. Αντισταθέντες και πολιορκηθέντες εις μίαν παλαιάν θολωτήν εκκλησίαν περί της θέσης Μαυρομάτι. Οι δε εχθροί αναβάντες εις τον θόλον και τρυπήσοντάς τον, έρριψαν μέσα ένα πλήθος ρετζίνια και φυσέκια αναμμένα εις τρόπον ώστε απεπνίγησαν μέσα όλοι  έναν εξαιρέσεως, ύστερον από μίαν σκληράν ανθίστασιν εις την οποίαν εφονεύθησαν πάμπολλοι εχθροί. Ακολούθως οι μείναντες εχθροί ανεχώρησαν την ίδιαν εκείνην νύκτα εις τας 2 του τρέχοντος. Εγώ δε μανθών το ανέλπιστον και λυπηρότατον τούτο συμβάν έσπευσα και κατέλαβον τας περί την Δομπραίναν θέσεις προσμένων τον ζαερέ διά να προχωρήσω ίσως και παγιδεύσω και τούτον τον τοσούτον καταλεηλατήσαντα τας εδώ επαρχίας εχθρόν. 

Προσθέτω ότι τας αυτάς εκείνας ημέρας, καθ' ας εφυγαδεύθησαν οι εχθροί και ήτον οι στρατιώται συναγμένοι και ενθουσιασμένοι επρότεινα και επαρακίνησα τους αδελφούς Σουλιώτας να υπάγομεν από τα ......τους εν Μεσολογκίω εχθρούς, αλλά αυτοί δεν το εδέχθησαν αλλ' ανέβαλλον  τον καιρόν. Εγώ δε, βλέπων ότι οι στρατιώται εκρίωσαν, επειδή έχωμεν εικοσιέξι ημέρας σήμερον να τους δώσσωμεν ταϊνι και εσκορπίσθησαν παραιτήθησαν εκ τούτου επειδή πλέον δεν το εδέχοντο μήτε οι  στρατιώται.  Επειδή δεν εντρέπομαι να το ειπώ, δεν τους εξουσιάζομεν κατά δυστυχίαν και τούτο. Αλλ' ο καθείς σχεδόν είναι αυτοκέφαλος και τούτο προέρχεται, επειδή δεν τους πληρώνομεν και δεν τους ταγγίζωμεν. Έτερον δεν έχω αλλά μένω με το προσήκων σέβας.

10 Νοεμβρίου 1825
Δομπραίνα                                                                           Γ. Γκούρας

Τετάρτη 11 Νοεμβρίου 2015

Η ΜΑΧΗ ΜΑΥΡΟΜΑΤΙΟΥ ΣΤΙΣ 3 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1825 ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΙΣ 26 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1825



Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε, σύμφωνα με τις μαρτυρίες του Τσεβά, πως η μάχη του Μαυροματίου συνέβη στις 26 Οκτωβρίου 1825. Υπόνοιες μόνον είχαμε από την έκθεση του αστυνόμου Αθηνών Ξάνθου, πως η μάχη έγινε στις 3 Νοεμβρίου. Μετά από την εύρεση του εγγράφου που σήμερα δημοσιεύουμε, είμαστε σίγουροι πια, πως η μάχη έγινε στις 3 Νοεμβρίου 1825.


(Γενικά Αρχεία του Κράτους, Υπουργείο Πολέμου Φ150 Λήψη 218)


Πρόκειται για μια επιστολή του Γιώργη Σκουρτανιώτη αδελφού του καπετάνιου, γραμμένη στο Ναύπλιο στις 3 Νοεμβρίου 1825. Ο Γιώργης με τον γραμματικό Αναστάσιο Θεοδωριάδη, είναι σταλμένοι από τον καπετάνιο στο Ναύπλιο, για να αποκαταστήσουν τις διαταραγμένες σχέσεις του -από τον Αύγουστο του 1825- με την κυβέρνηση. 
 

H τραγική ειρωνία... 

Ο Γιώργης αγνοεί, πως την στιγμή που ο Θεοδωριάδης γράφει εμπρός του αυτές τις γραμμές, αρχίζει η μάχη του Μαυροματίου. Μιλά για το στρατιωτικό μέλλον του αδελφού του με συγκρατημένη αισιοδοξία και προσπαθεί πράγματι να απαλύνει τις σχέσεις του με την κυβέρνηση, μην υποψιαζόμενος καν, το δράμα που αρχίζει να εκτυλίσσεται διακόσια χιλιόμετρα περίπου βόρεια και που ελάχιστες ώρες αργότερα θα τελειώσει, παραδίδοντας στις φλόγες και στην αθανασία τους αδελφούς του Θανάση και Κώτσιο,  αλλά και τους άλλους πολεμιστές της μάχης του Μαυροματίου... 

Μετά από την εύρεση αυτής της επιστολής, 
δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία πια, πως  
η μάχη του Μαυροματίου έγινε στις 3 Νοεμβρίου 1825 
και όχι στις 26 Οκτωβρίου όπως μας έχει πει ο Τσεβάς, 
αφού όπως φαίνεται από την επιστολή, στις 3 Νοεμβρίου 
ο καπεταν Θανάσης Σκουρτανιώτης, είναι ακόμη ζωντανός.

Το ότι ο Γιώργης ήταν στο Ναύπλιο εκείνες τις ημέρες, εξηγεί επίσης και απαντά στο περιβόητο ερώτημα που μας απασχολούσε μέχρι σήμερα, γιατί δεν ήταν και εκείνος -ένας τόσο σημαντικός πολεμιστής- δίπλα στον αδερφό του στην μάχη του Μαυροματίου. Όσο για τους ισχυρισμούς του Βαγιάννη, πως ο Γιώργης βρισκόταν κάπου στον Ελικώνα επικεφαλής 150 ανδρών κατά την διάρκεια της μάχης του Μαυροματίου,  μετά από αυτή την επιστολή μόνο ως εγκληματικές προχειρότητες μπορούν πια να θεωρηθούν.

Η επιστολή:

Προς το σεβαστόν εκτελεστικόν

Είναι γνωστόν τω σεβαστώ τούτο σώμα ότι ο αυτάδελφός μου αθανάσιος σκουρτανιώτης δέκα τρεις σχεδόν μήνας υστερείται τους μισθούς και σιτηρέσια  των την οδηγίαν του στρατιωτών, εξόν μόνον από 5500 χιλ γρόσια όπου η επιτροπή της ανατολικής ελλάδος του έδοσεν. Και ενώ ήλπιζε εκ των παρόντων δανείων να οικονομηθεί και αυτός .....αιφνιδίως τον ευγάζουν έξω της αναλογίας επί τίνι λόγου αγνοεί. διά τούτο παρακαλώ την σεβαστήν διοίκηση, διά να διορίση να οικονομήσουν και αυτόν ως και τους άλλους. αυτός δεν έλειψεν απ όσα η σεβαστή διοίκηση χρέη τον διέταξεν. αν όμως τον κρίνει περιττόν δια εκείνα τα μέρη ας τον διορίση όπου αναγκαίον κρίνει. τούτο θερμώς παρακαλώ και περιμένων σεβαστήν απόκρισιν με σέβας υποσημειούμαι.

την 3η Νοεμβρίου 1825
ναυπλιον  

ευπειθής πατριώτης
γεώργιος  σκουρτανιώτης


(Aπό το εξώφυλλο τούτης της επιστολής, εξώφυλλο που έχω στα χέρια μου, βλέπουμε ότι γνώση της, έχει και ο ίδιος ο Μαυροκορδάτος)