ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΟΥΡΤΑΝΙΩΤΗΣ

...κρίνω περιττόν να αναφέρω τον ένθερμον ζήλον, και τας όσας κατά δύναμιν εκδουλεύσεις εδυνήθην να προσφέρω εις την πατρίδαν και εις όσον καιρόν εφύλαττον τον τόπον θηβών δεν απετόλμησε ο εχθρός να κάμη την παραμικράν καταδρομήν. σπεύδω λοιπόν να προσφέρω και αύθις εις την σεβαστήν διοίκησιν τον ίδιον ζήλον μου και επειδή ο εχθρός καθημερινώς λεηλατεί και αιχμαλωτεί τους αδελφούς μας και ο τόπος επαπειλείται από μέγαν κίνδυνον... να δυνηθώ να προφθάσω τους δυστυχείς αδελφούς μας από τον επαπειλούμενον κίνδυνον. μ' όλον ότι εισέτι δεν ημπορώ να ησυχάσω από τους δριμυτάτους πόνους της πληγής μου, δε βαστά η ψυχή μου να βλέπω τους αδελφούς μας να αιχμαλωτούνται αδίκως...


τη 20 μαϊου 1825
ναύπλιον
ο πατριώτης
αθανάσιος σκουρτανιώτης

Σάββατο 28 Μαΐου 2016

ΟΙ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΠΟΥ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΤΗΝ ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΣΚΟΥΡΤΩΝ


β' μέρος


Ας δούμε πρώτα, την επιστολή της Αστυνομίας Μεγάρων:



Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος
Γεν. Αστυνομία Μεγάρων
Προς την Γεν. Αστυνομίαν ναυπλίου

Ειδοποιώ ότι σήμερον μας ήλθεν είδησις, ότι Τούρκοι της Ευρίπου έχουν βγει ως τώρα δύο φορές. Την πρώτην φοράν ήλθαν εις το μαρκόπουλον και έκαμαν μεγάλην φθοράν, επήραν πράγματα δύο χιλιάδες γελάδια, μουλάρια, τέσσερους έλληνας από το κοτουμουλά το χωριό της λεβαδείας.
αφού δεν ήβραν τουφέκι έως χθες εσινίθισαν και εχθές Τετάρτη εξαναβγήκαν έως τετρακόσιοι νομάτοι καβαλαραίοι και ήρθαν εις τα σκούρτα και δερβενοσάλεσι και επήραν έως 3 χιλ. πράματα από δερβενοσάλεσι. εκίνισαν μετά διά τα σκούρτα όπου αυτού ήβραν ανθίστασιν από τους εντοπίους και έκαμαν πόλεμον από το πρωί έως το καλό μεσημέρι και εσκότωσαν έως δέκα νομάτους, και βλέποντας το άλλο μιντάτι όπου τους επίγενεν ανεχώρισαν και έφυγαν, πλην εις το δερβενοσάλεσι  εσκότωσαν δύο έλληνες και άλλον έναν κουλουριώτην.
Ο παπαχρήστος κουνδουριώτης όπου ευρίσκεται σιμά εις τον στρατηγόν Ιωάννην γκούραν γράφει ένα γράμμα προς των εδώ δημογερόντων μεγαρίτων ότι ένας πασάς ήλθεν εις το ζητούνι με εννέα χιλιάδες καθώς εβεβαιώθηκαν. να προσέχουν καλά να βάλουν καραούλια ότι δεν ηξεύρουν πόθεν έχουν να κτυπήσουν. ότι το δικό μας το στράτευμα είναι τρεις χιλιάδες μόνον . πολλά πρώιμα μας διεγείραν εφέτο ….. αυτά τα νέα έχομεν κατά το παρόν και ότι άλλον ήθελεν βεβαιωθούμεν θέλει κάμω το χρέος μου. μένω με όλο το βαθύτατο σέβας.
εν μεγάροις τη 23 απριλίου 1825

ο Γεν. Αστυνόμος / Αναστάσιος επισκόπου



Η δεύτερη επιστολή των δημογερόντων Σαλώνων*:



Προς την σεβαστήν διοίκησιν
αναφερόμεθα εις την σεβαστή  διοίκησιν με την παρούσαν μας αναγκαίαν αναφοράν να παραστήσομεν τα όσα ακολουθούν σήμερον την αθλίαν επαρχία μας μάλιστα από τους τούρκους, καθημερινώς εξερχόμενους από την έβριπον. βγαίνουν εις όλα τα μέρη και κλέβουν ανθρώπους και πράγματα και την τρίτη κατά 22 [ήταν Τετάρτη και όχι Τρίτη στις 22 Απριλίου 1825] του τρέχοντος ήλθαν εις τον όσιον μελέτιον με μεγάλην ορμήν και ξαπλόθησαν πέριξ του χωριού των δερβενοχωρίων σκούρτα και καταμερίστηκαν και ευρέθησαν  καμιά πενηνταριά έλληνες εξ’ απροόπτου, είχον και τας φαμελίας τους πλησίον και έλαβον τα όπλα  και επολέμησαν δυο τρεις ώρες οι γενναίοι και δυστυχείς και σκότωσαν τέσσερους πέντε τούρκους και λίγους ελάβοσαν και μετά εδιαιρέθησαν εις τα βουνά και ηύραν τέσσερις χιλιάδες πράγματα. από χριστιανούς δύο εις το τόπον και δύο ελαβόθησαν και τρεις σκλαβόθησαν κι ο πόλεμος έγινε εις τα σκούρτα και το αίτιον είναι ότι ήκουσαν ότι ο καπετάν θανάσης ελαβόθη και τρόπον τινά ότι απόθανε, διά τούτο βγαίνουν με μεγάλην αφοβιά, διό παρακαλούμε θερμώς την σεβαστήν διοίκησιν και μητέρα μας να διορίσει με μιαν της διαταγήν να απέλθει το στρατόπεδό του από την οδηγία του στρατηγού γκούρα [εννοούν να επιστρέψει το Σώμα του από τις Λιβανάτες] διά να προφυλάξει τα μέρη αυτά από τα σταλθέντα από την έβριπον. μόνον ο αντιστράτηγος σκουρτανιώτης θέλει φανεί πλέον ζηλωτής και πατριώτης, από κανέναν άλλον η επαρχία αυτή έχειν ευχαρίστησιν.
μένωμεν ευπειθείς δούλοι με όλον το ανήκον σέβας

τη 26 απριλίου1825 εν σαλαμίνα



Υπογράφουν οι Δημογέροντες Σαλώνων:

Τράκος Τομαράς
Παναγιώτης σαπουντζής
αναγνώστης Χατζημήτρου
βασίλειος Παπασταμέλου

και διάφοροι άλλοι κάτοικοι:

λάμπρος οικονόμου
χατζηχρήστος
νικολός κοντοστάμου
σωτήρχος τομαρά
γιαννούλης νικολού
 και άλλοι...



*Με τη πρώτη ματιά προκαλεί εντύπωση το γεγονός, πως οι δημογέροντες των Σαλώνων εκφράζουν ενδιαφέρον για την περιοχή των Θηβών, Λειβαδιάς και Δερβενοχωρίων και ζητούν -όπως είδαμε στην επιστολή- την επιστροφή του Σκουρτανιώτη από τις Λιβανάτες για να προσέχει αυτή την περιοχή από τους Τούρκους του Ευρίπου, μια περιοχή σχετικά μακριά από την δική τους. Όμως αν σκεφτούμε καλύτερα, υπάρχει εξήγηση. Τα Σάλωνα από την αρχή της επανάστασης, ήταν ο πρώτος κυματοθραύστης της Ανατολικής Στερεάς, των Τούρκων που έρχονταν από το βορρά και το Ζητούνι (Λαμία). Με τις εφόδους των Τούρκων του Ομέρ από τα νότια και ανατολικά, τα Σάλωνα δέχονταν πίεση από δύο αντίθετα μέρη και βρίσκονταν ουσιαστικά υπό κλοιό. Ζητούν λοιπόν την επιστροφή του Σκουρτανιώτη, ώστε να ησυχάσουν τουλάχιστον από τους Τούρκους του Ευρίπου. 

.................................................................

[Και βέβαια φαίνεται πως είχα δίκιο. Ψάχνοντας σήμερα να εξηγήσω αυτήν την παρέμβαση των Σαλώνων, βρήκα την παρακάτω επιστολή του επαρχείου Θηβών, Λειβαδιάς και Ταλαντίου στις 22 Απριλίου 1825 -την ημέρα δηλαδή που έγινε η μάχη των Σκούρτων. Η είδηση φυσικά της μάχης, δεν έχει πάει ακόμη στους γράφοντες την επιστολή, ζητούν όμως να αποσπασθεί αξιωματικός του Γκούρα από τις Λιβανάτες, για να προσέχει τους Τούρκους του Ευρίπου ώστε να μην εισχωρήσουν στα Σάλωνα. Η επίθεση των Τούρκων στα Δερβενοχώρια απλά ενίσχυσε την θέση τους, γι' αυτό τρεις μέρες αργότερα ζητούν να επιστρέψει συγκεκριμένα ο Σκουρτανιώτης...





''... Έξοχον Υπουργείον! υποψίαν έχουσι οι εγκάτοικοι τούτων των επαρχιών ότι οι της ευρίπου εχθροί θέλει έκβωσι, και προχωρέσουσιν εις τα ενδότερα μέρη των επαρχιών τούτων, και ούτως έχωμε χρεία διά να στειλει ο Σ. Γκούρας έναν των αξιωματικών διά να προκαταλάβη την θέσιν της Πέτρας....'']

Σάββατο 7 Μαΐου 2016

Η μάχη της Πέτρας 12 Σεπεμβρίου 1829 και ο ρόλος του Γεωργίου Σκουρτανιώτη, από τον Δ. Υψηλάντη σε επιστολή προς τον κυβερνήτη Καποδίστρια





Η μάχη της Πέτρας που έγινε στης 12 Σεπτεμβρίου του 1829 μεταξύ των Ελλήνων, κάτω από τις διαταγές του Δημητρίου Υψηλάντη και των Τουρκαλβανών, κάτω από τις διαταγές του Ασλάν Μπέη, θεωρείται η τελευταία μάχη του αγώνα. Οι Τούρκοι ηττήθηκαν και αναγκάστηκαν να προσφύγουν σε συμφωνίες για να τους αφήσουν οι Έλληνες να περάσουν προς βορρά και να μην επανέλθουν ποτέ πια στην Ανατολική Στερεά και την Πελοπόννησο. Η συμβολή σε αυτή τη μάχη του πεντακοσιάρχου Γεωργίου Σκουρτανιώτη και των ανδρών του, ήταν καθοριστική. Ο προμαχώνας του δέχτηκε την κύρια επίθεση του εχθρού όπως και αδιάκοπους κανονιοβολισμούς από 4 κανόνια των Οθωμανών και άντεξε, με την βοήθεια αργότερα και άλλων οπλαρχηγών που έσπευσαν στο σημείο για να συνδράμουν τον Γεώργιο Σκουρτανιώτη.
Εδώ έχουμε την αναφορά για την συγκεκριμένη μάχη του ίδιου του Υψηλάντη προς τον κυβερνήτη Καποδίστρια και όπως θα δούμε εξαίρει την συμβολή του εν λόγω οπλαρχηγού.




Εξοχώτατε!

Η υπ' αριθ' 8271 Αναφορά μου διασαφηνίζει προς την εξοχότητά σας την κατάστασιν και τα κινήματα του υπό την διεύθυνσίν μου Στρατού ως προς τους Τούρκους μέχρι της 9ης ημέρας του τρέχοντος Μηνός.
Την 10ην του ιδίου, εστρατοπεύδευσαν ο Οτζάκ αγάς Οσμάνης, μ' όλον τον τακτικόν, συμποσούμενον εις πραγματικούς 5500 πεζούς και 600 ιππείς και ο Ασλάν Μπεής Μουχουρτάρης έχων 1500 ατάκτους Αλβανούς εις του Σταυρού των Θηβών.
Την 11η πρωί, επλησίασαν το στρατόπεδο της Πέτρας ρίψαντες τα σκηνάς των μακράν βολής κανονίου, και εφανέρωσαν αμέσως το φθάσιμόν τους προς τους εις Λεβαδείαν Τούρκους με το εκ Συνθήματος ρίψιμον 3 κανονίων.
Εις την περίπτωσην αυτήν, εδιπλασίασα την απαιτουμένη προσοχήν των φυλακών και των προμαχώνων. Και, μ' όλον ότι οι Έλληνες εκ του ενός μεν μέρους εδειλίαζον κάπως βλέποντες ένα πολλαπλάσιον αριθμόν εχθρών, προετοιμασμένων μ' όλα τα μέσα εις την αποφασιστικήν διάβασήν των διά της Πέτρας και την επομένην κατάσχεσιν αυτής της σημαντικής θέσεως και εκ του άλλου μέρους εστενοχωρούντο από την έλλειψιν των τροφών των, ως μη προμηθευμένοι ακόμη με τα άλευρα της Φανερωμένης και υποχρεωμένοι να βράζουν μόνοι εις είδος χυλού τον αραβόσιτον και καλαμπόκι, όσον ευκολύνοντο να λαμβάνωσιν από τα πλήσια μέρη του κάμπου. Επροσπάθησα όμως, και δεν άφησα εις μίαν κρίσιμον στιγμήν αδύνατον την περί ης ό λόγος, εκτεταμένην θέσιν της Πέτρας.

Περί το λυκαυγές της 12ης, αφήσαντες οι Τούρκοι μικράν φρουράν εις το οχυρωμένον Στρατόπεδόν των, εκινήθησαν σύσσωμοι κατά της Πέτρας φέροντες και 4 κανόνια διά τον σκορπισμόν των προμαχώνων. Το ιππικό των εσχηματίσθη εις δύο γραμμάς υπό τους πρόποδάς της. Οι πεζοί τακτικοί διηρημένοι εις δύο ισομεγέθεις κολώνας, διευθύνθησαν κατά των προμαχώνων του χιλιάρχου (εννοεί τον χιλίαρχο Στράτο) και του Πεντακοσιάρχου Γεωργίου Σκουρτανιώτου, διά να περιστείλουν την δύναμή των. Αυτοί τους εδέχθησαν έξω των προμαχώνων. Η μάχη ήρχησε. Ο κανονιοβολισμός ηκολούθη αδιάκοπος. Τριακόσιοι πεζοί και ιππείς τακτικοί, κατέλαβον το προσεχές χωρίον των Βρασταμητών προς υπεράσπισην των οπισθίων της κινηθείσης κατά του Σκουρτανιώτου κολώνας. Οι Αλβανοί όλοι διεύθυνον το βήμα των κατά του Διασέλου. Το βοηθητικόν Σώμα της φρουράς υποχρεώθη να καταλάβη εν άλλο ύψωμα προς το πλάγιον των Βρασταμητών. Οι Αλβανοί επλησίασαν ορμητικοί ως 10 βήματα έξω του προμαχώνος (εννοεί του προμαχώνα του Γ. Σκουρτανιώτη). Εις την στιγμήν έτρεξαν βοηθοί οι χιλίαρχοι Διοβουνιώτης και Κριεζώτης με το περισσότερον μέρος των Στρατιωτών τους, και επέπεσον εναντίον τούτων όπου έκαναν την έφοδόν των, οδηγούμενοι από τον Ασλάν Μπέη. Από τούτο και την γενναίαν ανθίστασην του προμαχώνος, εματαιώθη η έφοδος, εκυνηγήθησαν οι Αλβανοί και μετά δύωρον ακόμη μάχην, υποχρεώθησαν όλοι οι Τούρκοι ν' αφήσωσι τας θέσεις των, φεύγοντας μεταξύ του αδιακόπου και πυκνού πυροβολισμού των Ελλήνων. Εις την ιδίαν στιγμήν επέπεσεν ο αρχηγός της φρουράς Σ. Μήλιος (εννοεί τον ΣπυροΜήλιο) κατά της δυνάμεως των Βρασταμητών και την απέδιωξεν ζημιουμένην.
Η ένδοξος αύτη Νίκη, εστεφάνωσεν εν τοσούτω την ανδρείαν των Σωμάτων. Η δε Σωτηρία των πεζών Τούρκων χρεωστείται εις την σημαντικότητα του ιππικού των και την συνέχειαν του λεπτοβολισμού των κανονίων. Η φθορά τους εις θανατωμένους και πληγωμένους, και μάλιστα του μέρους των Αλβανών, εστάθη μεγάλη κατά τας μετέπειτα ομολογίας των ιδίων. Μεταξύ των θανατωμένων, ευρέθη ένας εκατόνταρχος τακτικός και δύο σημαιοφόροι Αλβανοί. Από τους Έλληνες έπεσαν 3 και 12 επληγώθησαν. Τα τρόπαια της Νίκης είναι 2 σημαίαι και ικανός αριθμός αιχμαλώτων, οι οποίοι εδόθησαν έπειτα εις συναλλαγήν Ελλήνων χωρικών αιχμαλώτων.

(η μετάφραση και των υπολοίπων σελίδων, θα συνεχιστεί)