ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΟΥΡΤΑΝΙΩΤΗΣ

...κρίνω περιττόν να αναφέρω τον ένθερμον ζήλον, και τας όσας κατά δύναμιν εκδουλεύσεις εδυνήθην να προσφέρω εις την πατρίδαν και εις όσον καιρόν εφύλαττον τον τόπον θηβών δεν απετόλμησε ο εχθρός να κάμη την παραμικράν καταδρομήν. σπεύδω λοιπόν να προσφέρω και αύθις εις την σεβαστήν διοίκησιν τον ίδιον ζήλον μου και επειδή ο εχθρός καθημερινώς λεηλατεί και αιχμαλωτεί τους αδελφούς μας και ο τόπος επαπειλείται από μέγαν κίνδυνον... να δυνηθώ να προφθάσω τους δυστυχείς αδελφούς μας από τον επαπειλούμενον κίνδυνον. μ' όλον ότι εισέτι δεν ημπορώ να ησυχάσω από τους δριμυτάτους πόνους της πληγής μου, δε βαστά η ψυχή μου να βλέπω τους αδελφούς μας να αιχμαλωτούνται αδίκως...


τη 20 μαϊου 1825
ναύπλιον
ο πατριώτης
αθανάσιος σκουρτανιώτης

Τετάρτη 2 Απριλίου 2014

ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΛΑΘΩΝ

                               ΒΡΥΖΑΚΗ-Η ΕΛΛΑΣ ΕΥΓΝΩΜΟΝΟΥΣΑ

Επιβάλλεται αυτή την στιγμή -με βάση τα καινούρια καταιγιστικά στοιχεία από την συνεχιζόμενη έρευνα- να δώσω κάποιες εξηγήσεις και να διορθώσω τα λάθη που εγράφησαν στο βιβλίο που εκδόθηκε το 2010.
Επειδή μέχρι σήμερα όλη η υπόθεσις Αθανασίου Σκουρτανιώτη, είχε εγκλωβιστεί μέσα στην λάμψη του ηρωϊκού του θανάτου και επειδή οι υποτυπώδεις έρευνες γύρω από την ζωή και το πρόσωπό του μέχρι σήμερα, δεν ξέφυγαν από την ρομαντικότητα της μεγάλης θυσίας, πρόθεσή μου από την αρχή, ήταν να ξεπεράσω αυτά τα σύνορα και να γνωρίσω καλύτερα τον στρατιώτη, τον καπετάνιο, τον άνθρωπο που κρυβόταν πίσω από τον ήρωα. Στο βιβλίο του 2010 ''Οπλαρχηγός Αθανάσιος Σκουρτανιώτης-Το άγνωστο ολοκαύτωμα'' εγράφησαν ορισμένες ανακρίβειες που οφείλουμε να διορθώσουμε. Από την μια η απειρία του ιστοριοδίφη, από την άλλη η έλλειψη στοιχείων αλλά και η χρησιμοποίηση σε μεγάλο βαθμό της εικασίας, που μπορεί να είναι προσόν για τον λογοτέχνη, αλλά μειονέκτημα για τον ιστορικό, με οδήγησαν να γράψω αυτά τα σφάλματα που είναι τα εξής:
Πρώτο λάθος:
Σε κάποιο σημείο έγραψα πως ο αδερφός του καπετάν Θανάση, Λουκάς δεν ελάμβανε μέρος σε μάχες, δεν ήταν πολεμιστής παρά μονάχα κτηνοτρόφος. Φύλαγε τα κοπάδια των Σκουρτανιωταίων και πρόσεχε τις οικογένειες. Είναι φυσικά ιστορική ανακρίβεια. Η μετέπειτα έρευνα απέδειξε, πως ο Λουκάς ήταν πολεμιστής, είχε λάβει μέρος σε πολλές μάχες και μάλιστα μετά τον θάνατο του Θανάση στο Μαυρομάτι, ήταν ένας εκ των δύο υποψήφιων αδερφών (ο άλλος ήταν ο Γιώργης), για να πάρει την θέση του καπετάνιου. Θέση όμως που τελικά κατέλαβε ο Γιώργης.
Δεύτερο λάθος:
Επηρεασμένος και από τον Φανόπουλο, είχα γράψει πως η επιστολή από τις Λιβανάτες προς τον τραυματισμένο Θανάση στην Σαλαμίνα, ήταν του Γιώργη, ο οποίος -είχα υποθέσει- πως βγαίνοντας από τις φυλακές Ναυπλίου ακολούθησε τον Γκούρα στο κυνήγι του Ανδρούτσου στις Λιβανάτες. Τελικά βρήκα την επιστολή στα αρχεία της Ύδρας -την έχω ήδη δημοσιεύσει εδώ- και ήταν του Λουκά. Εκείνος λοιπόν βρισκόταν στις Λιβανάτες.
Τρίτο λάθος:
Είχα γράψει πως ο Θανάσης Σκουρτανιώτης δεν είχε λάβει μέρος στην εκστρατεία στις Λιβανάτες. Το απόσπασμα όμως του Σπηλιάδη, αναφέρει πως ο Θανάσης όχι μόνο ήταν στις Λιβανάτες, αλλά τραυματίστηκε κιόλας εκεί, σε μάχη με τους Τούρκους στις 4 Απριλίου 1825.
Αυτά λοιπόν τα λάθη και οι ανακρίβειες που εγράφησαν στο βιβλίο του 2010 και τα διορθώνω εδώ να αλαφρώσω.

Η ψηφιοποίηση των Γενικών Αρχείων του Κράτους, άλλαξε άρδην την διαδικασία της έρευνας. Από την στιγμή που μπορεί κανείς να προβεί σε έρευνα των αρχείων από το σπίτι, τα στοιχεία που έρχονται πια είναι καταιγιστικά. Το σκοτεινό τοπίο γύρω από την ζωή του Αθανάσιου Σκουρτανιώτη τα χρόνια 1821-1825 αλλάζει μέρα με την ημέρα. Ό, τι δεν φωτίστηκε εκατόν ογδόντα χρόνια τώρα, φωτίζεται σήμερα δραματικά. Καθημερινά έρχονται στο φως επιστολές, έγγραφα, στοιχεία που αφορούν τον καπετάνιο και βοηθούν να γνωρίσουμε καλύτερα την εποχή του, τον ίδιο και τα προβλήματα που αντιμετώπισε μέχρι να αφήσει την τελευταία του πνοή στο Μαυρομάτι. Πρόθεσή μου να μην προβώ σε καμία εικασία άμεσα, αλλά να συνεχίσω την έρευνα στα Γενικά Αρχεία τουλάχιστον δύο χρόνια ακόμη ώστε να εξαντλήσω πρώτα το υλικό, αξιολογώντας το συγχρόνως, ώστε να φτάσω κάποτε σε ένα βιβλίο αντάξιο του καπετάνιου, που θα στηρίζεται από την μια σε αυστηρά ιστορικά στοιχεία και από την άλλη στην ελεγχόμενη φαντασία. Και βέβαια μιλώ για την συγγραφή ενός ιστορικού μυθιστορήματος πάνω στην ζωή του μεγάλου οπλαρχηγού.